Moord, brand, vernieling. 19 oktober 1914 staat voor eeuwig geboekstaafd als Schuwe Maandag. De dag waarop het Duitse leger zich als een furie door de regio baande en heel wat burgers de dood in jaagde.

Tientallen, zo niet honderden doden en honderden vernielde huizen. 19 oktober 1914 was een zwarte dag in de geschiedenis van onze regio. Schuwe Maandag verwijst naar de vergelding van het Duitse leger bij de verovering van Roeselare en omgeving.

Toch had het anders kunnen lopen. Om wraak van de Duitsers te voorkomen riep de Belgische overheid op om alle wapens in te zamelen in de gemeentehuizen. Dat gebeurde ook deels. Tot en met Lichtervelde kon de invasiemacht West-Vlaanderen zonder slag of stoot innemen. Maar in Roeselare werd het oprukkende Duitse leger door sluipschutters onder vuur genomen. Niet beseffende dat Franse schutters hun terugtrekkende kameraden rugdekking gaven, keerde het Duitse leger zich, aangestookt door indianenverhalen, tegen de bevolking. Volledig in paniek en uitzinnig van woede trokken ze een spoor van vernieling.

Wraakactie

Uit wraak staken ze 252 huizen in brand in Roeselare. Veertig burgers werden gedood. Een ongeziene actie die zelfs nog navolging kreeg in de dorpen rond Roeselare. Inwoners die niet op de vlucht gingen, kregen het zwaar te verduren. In Rumbeke werden dertien burgers gedood en nog eens zestig huizen platgebrand. Hetzelfde scenario voltrok zich in Kachtem met opnieuw vier burgerslachtoffers. Ook Ledegem deelde in de klappen. Vlasboer Camiel Cinjaere vond de dood voor de deur van zijn eigen huis. Hij wou zijn gezin waarschuwen voor de moordende Duitsers. Samen met hem lieten nog eens vijftien andere Ledegemnaren het leven, voornamelijk rond de Boonhoek.

Levend schild

Bij de opmars van het Duitse leger plunderden ze onderweg Moorslede, werd in Dadizele een jongen geëxecuteerd omdat hij twee Engelse kogels op zak had en werden zowel in Gits als in Hooglede inwoners zonder duidelijke aanleiding vermoord.

Tegen 's avonds brak de hel los in Staden. De Duitsers gebruikten de burgers als levend schild om op te rukken. Negen van hen werden gedood, slechts één kon vluchten. Bij de inname van Staden gingen 160 gebouwen in vlammen op. Het dodentol onder de inwoners liep op tot veertig slachtoffers.

Op twee dagen tijd maakten de Duitsers komaf met de (ingebeelde) tegenstand van burgers. Het Duitse leger kon verder oprukken richting Frankrijk. De weinige inwoners die niet op de vlucht sloegen, zagen Duitse soldaten marcheren in hun dorp. De gruwel waarmee de verovering gepaard ging, stond voor eeuwig in hun netvlies gebrand. Schuwe Maandag was geboren.